حفظ باروری به معنی ذخیره شانس باروری برای آینده است و برای افرادی که توان بچهدار شدن در سنین مطلوب باروری امکانپذیر نیست، کاربرد دارد. با استفاده از این تکنیکها میتوان سلولهای جنسی یا نمونه بافت تولیدمثلی را برای سالها نگهداری کرد و در زمان مطلوب از آنها برای باروری استفاده کرد.
کاهش توان باروری علتهای گوناگونی دارد. نقایص ارگانیک و بیولوژیک مرتبط با سیستم تولیدمثل، نارسایی زودرس تخمدان، اندومتریوز، برخی بیماریهای خود ایمن و ژنتیکی، برخی روشهای پیشگیری از بارداری مانند وازکتومی، ازدواج یا تصمیم به بچهدار شدن در سنین بالا، بیماریهای بدخیم و روشهای درمانی بهویژه شیمیدرمانی و پرتودرمانی، از عوامل مهم تهدیدکننده قدرت باروری محسوب میشوند.
با توجه به پیشرفت علم پزشکی در درمان سرطان و افزایش طول عمر بیمار، بالا بردن کیفیت زندگی و کنترل عوارض بیماری بهویژه در مورد کودکان مبتلابه سرطان اهمیت زیادی دارد. برای حفظ باروری افراد مبتلابه سرطان، بعد از مشاوره با تیم درمانی شامل انکولوژیست جنینشناس و متخصصین ناباروری، بافت تخمدان و بیضه و یا سلولهای جنسی یعنی تخمک و اسپرم پیش از شروع درمانهای تهاجمی ذخیره و نگهداری میشوند.
حفظ باروری بهطورکلی به پنج روش انجام میشود:
این روش برای مردانی که تحت عمل جراحی دستگاه تناسلی برای درمان بیماریهای بدخیم و استفاده از شیمیدرمانی و پرتودرمانی قرار دارند، مردانی که در معرض سموم، مواد مضر و آلودگی شغلی و محیطی هستند و نیز مردانی که با افزایش سن با کاهش قدرت باروری مواجه میشوند، کاربرد دارد.
در افراد نابارور با علت مردانه در صورتیکه بیوپسی بیضه آنها مثبت باشد یا کودکان نابالغی که به علت درمان بدخیمی نیاز به شیمیدرمانی دارند، بخشی از بافت بیضه آنها برای اقدامات درمانی در آینده ذخیره میشود.
یک تکنیک جدید حفظ باروری در زنان است که بافت تخمدان منجمد میشود و در زمان بهرهبرداری فولیکولهای منجمد شده بهروشهای مختلف بالغسازی میشوند. در زنان مبتلابه سرطان قبل شروع درمان (شیمیدرمانی و پرتودرمانی)، قبل از درمان بیماریهای خود ایمنی، در زنانی باسابقه یائسگی زودرس در خانواده، انتخاب بارداری در سنین بیش از 35 سال و در زنان مجرد برای حفظ باروری در سنین بالا میتوان از این روش استفاده کرد.
این تکنیک برای بارداری خانم بعد از 35 سال کاربرد دارد. روند فریز تخمک شامل تحریک تخمکگذاری و سپس برداشتن تخمکها از تخمدان است. تخمکها در آزمایشگاه جنینشناسی فریز میشوند. در انجماد تخمک ممکن است کیفیت تخمک پس از ذوب شدن، افت پیدا کنند؛ بنابراین در زنان متأهل که امکان لقاح آزمایشگاهی و تشکیل جنین برای آنها وجود دارد، انجماد جنین در اولویت است.
این تکنیک برای زوجینی که در معرض عوامل تهدیدکننده قدرت باروری قرار دارند و یا به هر دلیل خواستار به تعویق انداختن فرزندآوری هستند، کاربرد دارد. در این روش تخمک و اسپرم در محیط آزمایشگاهی لقاح داده میشود و جنینهای حاصل منجمد میشوند و در آینده جنینها با روش انتقال جنین، به رحم منتقل میشوند.
هدف تکنیکهای حفظ باروری پیشگیری از بروز بسیاری از مشکلات ناباروری و عوارض گوناگون آن در آینده است. تاکنون هیچ محدودیت زمانی برای انجماد و ذخیرهسازی طولانی اسپرم و تخمک ذکر نشده و شواهد آزمایشگاهی حاکی از آن است که روند انجماد اثری بر کیفیت بارورسازی این سلولها نخواهد داشت.
در مرکز درمان ناباروری حضرت مریم (س) حفظ توان باروری از طریق انجماد بافت بیضه، اسپرم، تخمک و جنین در بانکهای اختصاصی انجام میگیرد. این مرکز با داشتن پیشرفتهترین امکانات و تجهیزات، پس از جمعآوری سلولهای جنسی، آنها را فریز و ذخیرهسازی میکند تا در زمان مطلوب مورد استفاده قرار گیرند.