راهنمای هیستروسکوپی و لاپاروسکوپی

عمل هیستروسکوپی بسته به محدوده و علت عمل جراحی می‌تواند با صلاحدید پزشک معالج و نظر متخصص بیهوشی با بی‌حسی موضعی، بی‌حسی منطقه‌ای(نخاعی) و یا بیهوشی عمومی انجام شود. رعایت موارد زیر پیش از عمل هیستروسکوپی الزامی است:

•     انجام آزمایش خون 
•     درمان عفونت زنان
•      قطع مصرف آسپیرین و وارفارین در صورت استفاده
•     عدم استعمال پماد و کرم‌های داخلی، 24 ساعت قبل از عمل
•     نخوردن غذا و مایعات از شب قبل از عمل و ناشتا بودن صبح عمل
•     خالی کردن مثانه
•     عدم استفاده از لوازم آرایش، زیورآلات و لاک ناخن هنگام ورود به اتاق عمل 

پس از هیستروسکوپی اگر بی‌حسی نخاعی یا عمومی گرفته باشید، باید چند ساعت در بیمارستان تحت نظر بمانید. پس از عمل به مدت 1 تا 2 روز ممکن است دردهای زیر شکمی و یا خونریزی خفیف واژینال داشته باشید. اگر گاز برای هیستروسکوپی استفاده شده باشد ممکن است درد شانه احساس کنید و گاهی احساس بی‌حالی و ضعف داشته باشید. در صورت بروز موارد زیر حتما به پزشک یا بیمارستان مراجعه نمایید:

• تب
• درد شدید شکمی
• خونریزی شدید واژینال یا ترشح چرکی و عفونی واژن

معمولا پس از هیستروسکوپی نیاز به بستری نیست مگر اینکه بنا به دلایلی پزشکتان آن را صلاح بداند.  

• توصیه های پزشک در مورد خوردن و نوشیدن را حتما رعایت کنید تا در حین انجام عمل مشکلی برای شما رخ ندهد. خالی بودن معده، احتمال تهوع طی جراحی لاپاروسکوپی یا بعد از آن را کاهش می‌دهد.
• روده فردی که قرار است تحت جراحی لاپاروسکوپی قرار گیرد باید از موادغذایی خالی باشد. بنابراین علاوه بر رعایت محدودیت‌های خوردن و آشامیدن از روز قبل، پزشک متخصص داروهای ملینی برای فرد تجویز می‌کند تا روده‌های فرد تمیز شده وحین انجام جراحی مشکلی پیش نیاید.
• اگر دارویی را باید تحت نظر پزشک در روز جراحی لاپاراسکوپی مصرف کنید، تنها جرعه‌ای آب نوشیده و از مصرف بیشتر آن خودداری کنید.
• همانند سایرعمل‌های درمانی از به همراه داشتن هرگونه زیورآلات و جواهرات خودداری فرمایید.
• اگر وسایلی مانند عینک، دندان مصنوعی و سمعک دارید قبل از شروع جراحی آن را به همراه خود تحویل دهید و از به کار بردن هرگونه آرایش و یا استفاده از عینک، لنز و پروتز خودداری کنید.
• حتما فردی از اقوام یا دوستان خود را به عنوان همراه با خود بیاورید زیرا ممکن است پس از انجام لاپاروسکوپی تا چند ساعت توان انجام کارهای روزمره خود را نداشته باشید.
• دو ساعت زودتر از زمان جراحی در بیمارستان حضور داشته باشید.
• معمولاً پیش از جراحی لاپاروسکوپی، آزمایش خون و ادرار از شما گرفته خواهد شد تا مشخص شود مشکلی که در جراحی اختلال ایجاد می‌کند وجود ندارد.
• همچنین ممکن است اولتراسوند، CT اسکن یا MRI و عکسبرداری از قفسه سینه، تست عملکرد ریه‌ها و آزمون‌های دیگر به توصیه پزشک انجام شود. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کند تا با بررسی تخمدان‌ها و اندام‌های اطراف آن امکان وجود سرطان را بررسی کند.
• امکان دارد پزشک شما داروهایی جهت آماده‌سازی و تخلیه روده‌ها برایتان تجویز کند.
• معمولا لاپاراسکوپی برای بیماری‌های ناحیه لگن در خانم‌ها مانند کیست تخمدان، چسبندگی رحم و بررسی عفونت‌های زنانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

•     عصر روز عمل رژیم مایعات داشته باشید و اولین وعده بعد از عمل غذای سبک میل نمایید از روز بعد از عمل رژیم معمولی را شروع کنید.توجه شود بهتر است به مدت 48 ساعت از نوشیدن نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
•     درد کتف و شکم و قفسه سینه بعد از عمل لاپاراسکوپی طبیعی می باشد که علت آن گازی است که در حین عمل وارد شکم شده و پیشنهاد می شود در منزل راه بروید تا گاز واردشده از طریق جریان خون وارد ریه شده و با تنفس سریعتر از بدن خارج گردد.در ضمن میتوانید از مسکن تجویز شده نیز استفاده نمایید.
•     احتمال خونریزی به میزان کم و لکه بینی 10-7 روز بعد از عمل وجوددارد.
•     تغییر رنگ ادرار به رنگ سبز در ساعات بعد از عمل طبیعی می باشد و در مواقعی که محلول حاجب مصرف شده باشد وجود دارد .
•     دو روز بعد از عمل پانسمان خود را برداشته و استحمام کنید.
•     بروز تورم و خونمردگی در محل عمل و اطراف آن طبیعی است و به تدریج از بین می رود.
•     در دو تا سه روز اول پس از عمل از انجام فعالیت های شدید بدنی ، برداشتن وزنه سنگین و مقاربت خودداری نمایید.
•     توجه شود بیمارانی که بخیه قابل جذب ندارند یک هفته بعد از عمل لازم است بخیه ها کشیده شود .
•     طبیعی است که به علت بیهوشی، حالت تهوع داشته باشید.
•     در روز جراحی پس از جراحی لاپاروسکوپی، به هیچ عنوان رانندگی نکنید و به مدت یک هفته از ورزش کردن و بلند کردن اجسام سنگین‌تر از ۱۰ کیلوگرم اجتناب کنید.پیاده روی، ورزشی موثر برای این کار است. فردی که تحت جراحی لاپاروسکوپی قرار گرفته است، می تواند با انجام پیاده روی، عضلات خود را تقویت کند و گردش خون را به حالت طبیعی برگرداند و با این کار از لخته شدن خون جلوگیری کند.
•     پس از جراحی لاپاروسکوپی، ممکن است درد جزئی و کبودی در ناحیۀ برش‌ها داشته باشید. تغییر وضعیت می‌تواند به تخفیف درد و ناراحتی شما کمک کند. همچنین در دو روز اول پس از جراحی، داروهای مسکن نیز برای شما تجویز می‌شود. از طرفی ممکن است به علت استفاده از دی‌اکسیدکربن حین لاپاراسکوپی برای باز کردن شکم، در ناحیۀ شانه‌ها و قفسه سینه درد داشته باشید. این درد طی چند روز خود به خود ناپدید خواهد شد.
•     ممکن است به علت استفاده از لولۀ راه هوایی در ناحیۀ نای و طی بیهوشی، گلو درد داشته باشید. مصرف آب‌نبات و یا قرص‌های گلو می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
•     محل برش‌ها را تمیز و خشک نگهدارید. برای تمیز کردن آن‌ها می‌توانید از آب و صابون استفاده کنید. روز بعد از جراحی می‌توانید بانداژ روی زخم‌ها را بردارید.
•     تا 24 ساعت اول پس از عمل، نیازمند به کمک یک همراه هستید.
•     3 روز بعد از عمل جراحی م یتوانید کار بیرون از منزل را شروع کنید.
•     مقاربت یک هفته بعد از انجام لاپاراسکوپی بلامانع م یباشد.
•     در صورت مشاهده ادرار رنگی نگران نشوید، این ممکن است از عوارض استفاده از ماده حاجب در هنگام آزمایش لوله های رحمی شما باشد.

•     احساس تورم در ناحیه شکم تا چند روز بعد از عمل، (جهت برطرف کردن این مشکل، استفاده از قرص یا شیاف مسکن توصیه م یشود).
•     احساس خستگی و کوفتگی، که تا چند روز پس از عمل طبیعی می باشد.
•     گلودرد و احساس تهوع، (سعی کنید عصر روز عمل، یک غذای سبک بخورید. چای، سوپ، نان برشته شده و ژله در کاهش میزان تهوع شما مفید خواهد بود).
•     احساس ناراحتی در گردن، شانه ها و قفسه سینه که از عوارض تزریق گاز درون شکم می باشد و تا 24 الی 72 ساعت بعد از عمل طبیعی است. استفاده از دوش آب گرم، گرم کردن موضعی و راه رفتن درکاستن این علائم مفید خواهد بود.
•     ترشحات واژینال شبیه خونریزی قاعدگی تا یک الی دو روز بعد از عمل.
•     احساس اورژانس در دفع ادرار به علت اثر فشاری گاز بر روی مثانه.
•     بروز کبودی در موضع عمل (دور ناف).
•     در صورت مشکلات زیر سریعاً با پزشک معالج خود یا کادر درمان تماس بگیرید.
•     تهوع و استفراغ که بیش از 24 ساعت بعد از عمل تداوم داشته باشد.
•     درجه حرارت بیش از 39 درجه سانتی گراد برای بیش از 24 ساعت.
•     قرمزی، تورم، ترشح و خونریزی در اطراف محل برش
•     خونریزی قاعدگی شدیدتر از حد طبیعی (همراه با دفع لخته یا استعمال یک پد در کمتر از دو ساعت) بعد از روز اول عمل.
•     سرفه مداوم یا تنگی نفس.
•     عدم توانایی در ادرار کردن.
•     احساس درد شدید که با مصرف مسکن ها بر طرف نشود.
•     وقوع قاعدگی بعد از یک ماه از انجام عمل جراحی، طبیعی است. در بسیاری از زنان تا 4 الی 6 هفته بعد از عمل، قاعدگی طبیعی رخ نمی دهد. در اولین قاعدگی بعد از انجام لاپاراسکوپی ممکن است خونریزی قاعدگی و احساس ناراحتی بیش از دفعات قبلی باشد.