X

مرکز درمان ناباروری حضرت مریم | تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک Polycystic Ovary Syndrome) PCOS)

بطور طبیعی در تخمدان هر خانم در دستگاه تولید مثل اجزای کیسه مانندی بنام فولیکول وجود دارد که از مایع شفافی پر شده و تخمک درون آن جای می‌گیرد. در روند سیکل ماهانه و با رسیدن تخمک به بلوغ لازم، فولیکول شکافته شده و تخمک آزاد می‌شود. این تخمک آمادگی بارور شدن دارد و می‌تواند برای لقاح وارد لوله تخمک‌بر (فالوپ) شود.

در نشانگان تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) در اثر بالا بودن سطح هورمون اندروژن (هورمون‌های مردانه) تعادل هورمونی تخمدان‌ها دستخوش تغییر می‌شود. این عدم تعادل هورمونی، رشد بی رویه اولیه فولیکول‌ها،  افزایش تعداد فولیکول‌های نارس و بدون عملکرد، اختلال در روند تخمک‌گذاری و بزرگ شدن تخمدان‌ها را به دنبال دارد. این اختلال در ادامه می‌تواند منجر به ناباروری شود.

 

‌نشانه‌های تخمدان پلی کیستیک:

خانم‌های دچار سندروم تخمدان‌ پلی کیستیک ممکن است علاوه بر ناباروری یک یا چند نشانه زیر را بروز دهند:

  • قطع قاعدگی یا قاعدگی نامنظم
  • پُر مویی (هیرسوتیسم) یا افزایش رشد موهای زائد در صورت، روی سینه، روی شکم و جاهای دیگر
  • طاسی با الگوی مردانه یا ریزش و کم پشت شدن موها
  • جوش صورت، شوره‌ی سر یا پوست چرب
  • پیدا شدن لکه‌های قهوه‌ای روی پوست
  • افزایش وزن

به دلیل اختلال در سوخت و ساز انسولین و قند خون، خطر دچار شدن زنان با تخمدان پلی کیستیک به دیابت و  نشانگان متابولیک بالاست. «نشانگان متابولیک» یا «سندروم متابولیک» که گاه «پیش ساز دیابت» نامیده می‌شود، به مجموعه‌ای از علائم همچون مقاومت به انسولین، چاقی، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون گفته می‌شود که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش دهد. افزایش آگاهی نسبت به هم‌پوشانی این دو نشانگان می‌تواند با هدف قرار دادن متابولیسم قند و چربی و کاهش مقاومت انسولین، عوارض تخمدان پلی کیستیک را هم بهبود بخشد.

گرچه باردار شدن برای زنانی با تخمدان پلی کیستیک دشوار است، ولی برخی از آن‌ها به طور طبیعی یا با کمک روش‌های درمانی پیشرفته باردار می‌شوند، هر چند که احتمال سقط جنین نیز در این زنان بیش از دیگران است.

 

 تشخیص نشانگان تخمدان پلی کیستیک

روند تشخیص با بررسی پیشینه بیمار توسط پزشک متخصص آغاز می‌شود. پس از انجام معاینات، بررسی نتیجه آزمایشات و بررسی ذخیره تخمدان با انجام سونوگرافی واژینال، چنانچه حداقل دو نشانه از نشانگان تخمدان پلی کیستیک موجود باشد، تشخیص گذاشته می‌شود، حتی اگر سیکل ماهانه مرتب و یا آزمایشات هورمون مردانه در سطح متعادل باشد.

 

درمان تخمدان پلی کیستیک

متأسفانه نشانگان تخمدان پلی کیستیک درمان قطعی ندارد، اما بسیاری از پیامدهای آن را می‌توان مهار کرد. درمان عارضه‌ای، بر اساس علل اصلی بیماری استوار خواهد بود:

  1. تنظیم سطوح هورمونی به منظور تنظیم قاعدگی و ایجاد تخمک‌گذاری منظم که با دو روش مختلف قابل دستیابی است:
  • تغییر در سبک زندگی: شامل کاهش وزن، ورزش و تنظیم رژیم غذایی زیر نظر کارشناسان تغذیه. این روش یکی از مهم‌ترین و موثرترین شیوه‌های درمانی است که با تنظیم قند و انسولین خون علایم بیماری را تا اندازه زیادی برطرف می‌کند.
  • تجویز دارو: داروهایی مانند متفورمین برای تنظیم انسولین خون که در درمان ناباروری هم موثر هستند.
  1. تجویز داروهایی مانند داروهای جلوگیری از بارداری برای تنظیم عادت ماهانه که در کاهش سطح آندروژن (هورمون مردانه) نیز موثر هستند.
  2.  استفاده از از داروهای محرک تخمک‌گذاری در موارد درمان ناباروری.
  3. استفاده از روش‌های کمک ناباروری مانند  IUI  و . IVF 
  4. جراحی در موارد پیشرفته و مقاوم به درمان‌های ناباروری.

 

 
با ما در ارتباط باشید

دی ان ان